استئوتومی زانو یکی از روش‌های جراحی مؤثر برای اصلاح زانوی پرانتزی و کاهش درد ناشی از آرتروز خفیف تا متوسط است. پس اگر زانو درد مزمن دارید اما هنوز برای تعویض مفصل آماده نیستید این روش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای شما باشد چرا که با ایجاد برش در استخوان و تغییر زاویه آن، فشار از ناحیه آسیب‌دیده برداشته و منجر به بهبود عملکرد زانو می‌شود.
مزایا جراحی استئوتومی زانو
جراحی استئوتومی زانو برای افرادی انجام می‌شود که دچار زانوی پرانتزی یا آرتروز در یک سمت زانو هستند و هنوز سن یا شرایط لازم برای تعویض مفصل زانو را ندارند. به همین خاطر این روش با تغییر زاویه استخوان‌ها به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک می‌کند. از دیگر مزایای آن عبارتند از:
- نتایج ماندگار در صورت رعایت مراقبت‌های پس از جراحی
- کاهش درد ناشی از فشار نامتعادل روی مفصل زانو
- بهبود راستای زانو و اصلاح انحرافاتی مانند زانوی پرانتزی
- به تأخیر انداختن نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو
- حفظ مفصل طبیعی زانو به‌جای جایگزینی با پروتز
- افزایش توانایی حرکتی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره
- مناسب برای افراد جوان که نمی‌خواهند مفصل مصنوعی داشته باشند.
جراحی استئوتومی زانو برای چه کسانی مناسب است؟
جراحی استئوتومی زانو برای افرادی مناسب است که به آرتروز یک‌طرفه زانو (معمولاً در سمت داخلی) یا انحراف‌هایی مانند زانوی پرانتزی یا ضربدری دچار هستند چرا که هنوز مفصل زانو به‌طور کامل تخریب نشده است.
به طور معمول بیشتر در افراد زیر ۶۰ سال، به‌ویژه کسانی که فعالیت بدنی بالا دارند و نمی‌خواهند یا نمی‌توانند تعویض مفصل انجام دهند بسیار مناسب است. همچنین بیمار باید دارای استخوان‌هایی با تراکم مناسب و سلامت عمومی خوب باشد تا فرآیند ترمیم به‌خوبی انجام شود. اما افرادی که اضافه‌وزن شدید یا آرتروز پیشرفته دارند، گزینه مناسبی برای این جراحی نیستند.
جراحی استئوتومی زانو چیکار میکنه؟
آمادگی‌های لازم قبل از جراحی استئوتومی زانو
آمادگی‌های لازم قبل از جراحی استئوتومی زانو نقش بسیار مهمی در کاهش عوارض، بهبود سریع‌تر و موفقیت‌آمیز بودن نتیجه عمل دارند. رعایت این نکات می‌تواند دوران جراحی و نقاهت را ایمن‌تر و آسان‌تر کند. مهم‌ترین آمادگی‌ها عبارت‌اند از:
- انجام آزمایش‌های خون، تصویربرداری (مثل رادیوگرافی و MRI) و معاینه کامل توسط پزشک
- قطع مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین با مشورت پزشک، حدود یک هفته قبل از عمل
- خودداری از مصرف دخانیات و الکل حداقل دو هفته پیش از جراحی برای کمک به ترمیم بهتر استخوان
- شستن کامل پا و ناحیه اطراف زانو شب قبل از جراحی برای کاهش خطر عفونت
- ناشتا بودن از شب قبل، در صورتی که عمل با بیهوشی عمومی انجام شود
- آماده‌سازی منزل برای دوران نقاهت، شامل قرار دادن وسایل در دسترس و تهیه عصا یا واکر
- هماهنگی با همراه برای انتقال به خانه پس از ترخیص از بیمارستان
مراحل انجام عمل استئوتومی زانو
عمل استئوتومی زانو روشی است که برای اصلاح انحراف استخوان و کاهش فشار روی ناحیه آسیب‌دیده مفصل زانو انجام می‌شود. این جراحی اغلب در بیماران با زانوی پرانتزی یا آرتروز یک‌طرفه انجام می‌گیرد. در ادامه مراحل اصلی این عمل را به توضیح می‌دهیم:
مشاوره اولیه
پیش از جراحی، بیمار توسط بهترین جراح زانو معاینه می‌شود و آزمایش‌ها و تصویربرداری‌هایی مانند رادیوگرافی و MRI انجام می‌شود تا محل دقیق انحراف و میزان اصلاح مشخص شود.
بیهوشی
در روز جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی قرار می‌گیرد تا در طول عمل احساس درد نداشته باشد.
ایجاد برش در استخوان
جراح با ایجاد یک برش کوچک در استخوان ساق یا ران (بسته به نوع انحراف)، زاویه استخوان را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که فشار از ناحیه آسیب‌دیده برداشته شود. این مرحله نیازمند دقت بالا در تنظیم زاویه است.
تثبیت استخوان
برای حفظ وضعیت جدید استخوان، از پیچ، پلاک یا گاهی گرافت استخوانی استفاده می‌شود تا استخوان در موقعیت اصلاح‌شده باقی بماند و به درستی جوش بخورد.
بستن برش و پانسمان
پس از اطمینان از تثبیت استخوان، محل جراحی بخیه زده شده و پانسمان می‌شود، سپس پای بیمار در وضعیت مناسبی قرار می‌گیرد تا از حرکت غیرضروری جلوگیری شود.
دوره نقاهت
پس از جراحی، بیمار چند روز در بیمارستان بستری می‌شود، سپس با آغاز فیزیوتراپی و استفاده از عصا یا واکر، کم‌کم می‌تواند به فعالیت‌های روزمره بازگردد. بهبودی کامل معمولاً چند ماه زمان می‌برد.
دوره نقاهت بعد از استئوتومی زانو
دوره نقاهت بعد از استئوتومی زانو چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و نیازمند صبر، مراقبت دقیق و پیروی از توصیه‌های پزشکی است. در روزهای ابتدایی بعد از جراحی، بیمار باید استراحت کافی داشته باشد و پا را در سطحی بالاتر از قلب قرار دهد تا تورم کاهش یابد. استفاده از عصا یا واکر برای جلوگیری از وارد شدن وزن به پای جراحی‌شده ضروری است و باید تا ۶ هفته هم ادامه داشته باشد.
فیزیوتراپی به‌صورت تدریجی آغاز می‌شود تا دامنه حرکتی زانو بازیابی شود و عضلات اطراف آن تقویت شوند. بازگشت به فعالیت‌های روزمره بین ۲ تا ۳ ماه زمان می‌برد، اما بهبودی کامل و بازگشت به ورزش‌های سنگین ممکن است تا ۶ ماه یا بیشتر طول بکشد. همکاری با فیزیوتراپیست، مصرف منظم داروها، تغذیه مناسب و مراقبت از زخم‌های جراحی، همگی در تسریع روند بهبودی نقش مهمی دارند.
عوارض عمل استئوتومی زانو
هرچند عمل استئوتومی زانو به‌عنوان یک روش مؤثر برای بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد شناخته می‌شود، اما مانند هر جراحی دیگری با عوارضی همراه باشد. آگاهی از این عوارض به بیمار کمک می‌کند تا با دید بازتری تصمیم‌گیری کرده و در صورت بروز مشکل، سریع‌تر اقدام کند. از جمله عوارض احتمالی این جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی یا ضعف سیستم ایمنی، ممکن است محل برش دچار عفونت شود.
- گاهی استخوان در موقعیت جدید به‌خوبی جوش نمی‌خورد که در این شرایط نیاز به جراحی مجدد داشته باشد.
- بی‌تحرکی بعد از جراحی می‌تواند خطر تشکیل لخته خون را افزایش دهد، که با مصرف داروهای ضد انعقاد قابل پیشگیری است.
- در برخی بیماران درد یا محدودیت حرکتی برای مدتی باقی می‌ماند که با فیزیوتراپی بهبود می‌یابد.
- در موارد نادر، اصلاح زاویه استخوان ممکن است بیش از حد یا کمتر از میزان لازم انجام شود.
- اگرچه نادر است، اما احتمال آسیب به اعصاب اطراف محل جراحی وجود دارد که می‌تواند باعث بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن شود.
در نهایت….
در پایان، جراحی استئوتومی زانو می‌تواند گزینه‌ای مؤثر برای کاهش درد، بهبود راستای زانو و افزایش کیفیت زندگی در افرادی باشد که هنوز برای تعویض کامل مفصل آماده نیستند. این روش با حفظ مفصل طبیعی، امکان بازگشت به فعالیت‌های روزمره را فراهم می‌کند. موفقیت جراحی به انتخاب درست بیمار، مهارت جراح و رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل بستگی دارد.
کامل مطالعه کردم واقعا توضیحات جامع و مفید بودند من خودم زانوهایم درد شدید دارند بهم پیشنهاد استیوتومی دادن بخاطر سنم ۵۲ میترسم با اصلاح پاهام بازم دردم از بین نره ومجبور به تعویض مفصل بشم موندم چکار کنم عملا راه رفتن برام دشوار وگاها غیر ممکن شده