شکستگی زانو یکی از آسیبهای جدی در مفصل زانو است که میتواند به دلیل ضربههای شدید، تصادف یا افتادن از ارتفاع ایجاد شود. این نوع شکستگی معمولاً استخوانهای کشکک، تیبیا (درشتنی) و فمور (ران) را تحت تأثیر قرار میدهد. شکستگی زانو باعث درد شدید، تورم، کبودی و کاهش حرکت مفصل خواهد شد. درمان این عارضه تثبیت استخوان، بیحرکتسازی با گچ یا بریس و در موارد شدیدتر جراحی است. از همه مهمتر مراقبت و توانبخشی مناسب پس از درمان به بازیابی حرکت و قدرت مفصل کمک میکند.
علائم شکستگی زانو
شکستگی زانو راه رفتن را دشوار و در برخی موارد غیر ممکن می کند. حال شکستگی در کدام بخش اتفاق می افتد؟ جایی که استخوان ران (ران) و ساق پا (درشت نی) به هم می رسند از زانو محافظت می کند و ماهیچه های جلوی ران را به استخوان درشت نی متصل می کند. از آنجایی کشکک زانو و یا به زبان عامیانه کاسه زانو محافظی برای مفصل زانو است، محافظت از آن بسیار حائز اهمیت است. اولین نشانه راه رفتن دشوار و یا بسیار سخت است. همچنین درد جلوی زانو هم می تواند از نشانه های دیگر باشد. سایر علائم این عارضه عبارتند از:
- درد
- تورم
- کبودی
- ناتوانی در صاف کردن پا و یا حرکت دادن آن
- اسپاسم و گرفتگی
- تغییر شکل و حالت زانو
انواع شکستگی زانو
شکستگی انواع مختلفی دارد که درمان هریک از آن ها هم به طور متفاوتی انجام خواهد شد.
- در یک نوع آن شکستگی بدون جابجایی است. تکه های استخوان ممکن است در تماس با یکدیگر باقی بمانند یا فقط یک یا دو میلی متر از هم جدا شوند. بنابراین این استخوان ها در طول بهبودی نیز در کنار هم باقی خواهند ماند.
- در نوع بعدی در شکستگی استخوان جابهجایی ایجاد می شود. در این نوع، انتهای شکسته استخوان از هم جدا شده و به درستی در یک راستا قرار نمی گیرند. بنابراین روند درمان پیچیده تر خواهد شد.
- در نوع دسگر شکستگی، کشکک زانو خرد می شود. دراین نوع این استخوان به بیشتر از سه تکه تقسیم شده است.
- شکستگی باز نوع دیگر است که معمولا در ناحیه زانو ایجاد میشود. در این نوع شکستگی، استخوان به گونهای میشکند که تکههای استخوان از طریق پوست بیرون می آید. شکستگی باز اغلب شامل آسیب به بافتهای نرم اطراف می شود. به همین دلیل بهبودی طولانی مدتتر شده و خطر ابتلا به عفونت بالا می رود.
نکاتی برای پیشگیری از شکستگی زانو
برای پیشگیری از شکستگی زانو، رعایت نکات زیر میتواند به حفظ سلامت مفصل زانو و کاهش خطر آسیب کمک کند:
✳️ تقویت عضلات چهارسر ران و همسترینگ به پایداری زانو کمک کرده و احتمال شکستگی را کاهش میدهد.
✳️ انجام تمرینات گرمکردن و کششی قبل از شروع ورزشها به افزایش انعطافپذیری و کاهش خطر آسیب کمک میکند.
✳️ در فعالیتهای ورزشی و کارهایی که نیاز به تحرک زیاد دارند، استفاده از کفش و تجهیزات محافظ مناسب برای کاهش فشار بر زانو اهمیت دارد.
✳️ سطوح ناصاف و لغزنده میتوانند به راحتی باعث پیچخوردن و آسیب زانو شوند؛ بنابراین، دقت در این شرایط ضروری است.
✳️ وزن سنگین فشار زیادی بر زانو وارد میکند و خطر آسیب و شکستگی را افزایش میدهد؛ حفظ وزن ایدهآل به کاهش این خطر کمک میکند.
✳️ تمرینات تعادلی مانند یوگا و پیلاتس به تقویت ثبات و تعادل بدن کمک واز همه مهمتر احتمال زمین خوردن و آسیب زانو را کاهش میدهند.
✳️ بلند کردن وزنههای سنگین، حرکات سریع و ناگهانی میتواند به زانو فشار وارد کند؛ بنابراین، باید از انجام اینگونه فعالیتها با احتیاط عمل کرد.
نکته: در صورت احساس درد یا ناراحتی در زانو، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و از فعالیتهای سنگین خودداری کنید تا از بروز آسیبهای جدی جلوگیری شود.
درمان شکستگی زانو
باید اشاره کنیم که درمان ها با توجه به نوع شکستگی متفاوت است. از متداول ترین روش های درمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
درمانهای غیرجراحی
گچ و یا آتل برای نگه داشتن ساق پا: اگر قطعات استخوان در جای خود قرار نگرفته باشند (جابجا شده باشند) معمولا نیازی به جراحی نیست. از همین رو پزشک برای صاف نگه داشتن زانوی شما و جلوگیری از حرکت در پای شما از گچ یا آتل استفاده میکند. این کار باعث شده تا انتهای شکسته شده استخوان در موقعیت مناسبی در حین بهبودی قرار گیرند.
استراحت و کاهش وزن: بیمار باید از تحمیل وزن روی پای آسیبدیده خودداری کند.
فیزیوتراپی: پس از تثبیت استخوانها، تمرینات فیزیوتراپی برای بازگشت حرکت و تقویت عضلات انجام میشود.
درمانهای جراحی
زمانی که شکستگی زانو شما جدی تر باشد، به این معنا که استخوان های شکسته در کنار هم قرار نگرفته باشند، از درمان های جراحی استفاده می شود که انواع روش های آن شامل:
- تثبیت داخلی با پیچ و پلاک: برای قرار دادن استخوانها در موقعیت مناسب و تثبیت آنها.
- پیوند استخوان: در صورتی که بخشی از استخوان آسیب جدی دیده باشد و نیاز به بازسازی داشته باشد.
- تعویض مفصل زانو: در موارد خاص و شدید که مفصل زانو به شدت آسیب دیده باشد.
مدت زمان درمان شکستگی کشکک زانو
مدت زمان درمان شکستگی کشکک زانو بسته به شدت شکستگی و نوع درمان (غیرجراحی یا جراحی) معمولاً بین ۶ تا ۱۲ هفته طول میکشد. در مواردی که شکستگی خفیف باشد و نیازی به جراحی نباشد، درمان حدود ۶ تا ۸ هفته به طول میانجامد و بیمار با گچ یا بریس بیحرکت میشود. اما در صورت نیاز به جراحی، مدت زمان درمان طولانیتر شده و بین ۸ تا ۱۲ هفته خواهد بود. پس از این دوره، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بازیابی دامنه حرکتی زانو ضروری است که میتواند چندین ماه ادامه یابد.
مراقبت های بعد شکستگی زانو
مراقبتهای پس از شکستگی زانو برای بهبود کامل و جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار مهم است. این مراقبتها شامل موارد زیر هستند:
- استراحت: پای آسیبدیده باید کاملاً استراحت کند و از گچ، آتل یا بریس برای بیحرکتسازی استفاده شود. بهتر است تا حد امکان از وارد کردن وزن روی زانو خودداری کنید.
- مدیریت درد و تورم: استفاده از یخ، بالا بردن پا و مصرف داروهای مسکن طبق تجویز پزشک میتواند درد و تورم را کاهش دهد.
- فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی: پس از اینکه پزشک اجازه حرکت را داد، تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفصل زانو اهمیت دارد. این تمرینات باید تحت نظارت متخصص انجام شوند.
- رژیم غذایی مناسب: مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و پروتئین به بهبود استخوانها کمک میکند. همچنین مصرف ویتامین D به جذب کلسیم کمک میکند.
- استفاده از وسایل کمکی: در طول دورهی بهبودی، استفاده از عصا یا واکر برای جلوگیری از وارد آمدن فشار به زانو توصیه میشود.
- پرهیز از حرکات ناگهانی و سنگین: پس از شکستگی، زانو به زمان نیاز دارد تا قدرت و ثبات خود را بازیابد؛ بنابراین، باید از حرکات ناگهانی و بلند کردن اشیای سنگین خودداری شود.
- در این روز ها به ناحیه زانو خود فشار وارد نکنید. وزن شما در بهبودی تاثیر زیادی خواهد داشت.
- از مسکن ها و آنتی بیوتیک های تجویز شده سر وقت خود استفاده کنید.
- پس از جراحی زانو، آن راتمییز نگه دارید. پانسمان خود را مرتبا تعویض کنید. و به این ترتیب از زخم زانوی خود در مقابل عفونت محافظیت می کنید.
- اگر تعویض مفصل انجام دادید، تمرینات بعد از تعویض مفصل زانو را از یاد نبرید.
عوارض شکستگی کشکک زانو
شکستگی کشکک زانو میتواند عوارضی به همراه داشته باشد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- درد مزمن: حتی پس از بهبود، درد مزمن در ناحیه زانو باقی بماند که به ویژه هنگام حرکت یا فعالیتهای سنگین تشدید میشود.
- کاهش دامنه حرکتی: شکستگی کشکک به محدودیت در حرکت زانو و ناتوانی در خم و راست کردن کامل آن منجر شود.
- آرتروز زانو: این آسیب میتواند خطر ابتلا به آرتروز زانو را در آینده افزایش دهد، زیرا سطح مفصل دچار آسیب و ساییدگی میشود.
- ضعف عضلانی: کاهش استفاده از پا در طول دوره درمان میتواند منجر به ضعف عضلات چهارسر و سایر عضلات پا شود.
- التهاب و تورم مزمن: که به صورت طولانی مدت باقی میماند.
- جابجایی استخوان: در صورتی که شکستگی به درستی جوش نخورد، استخوانها به شکل نادرست جوش بخورند و مشکلاتی در عملکرد زانو ایجاد کنند.
سوالات متداول شکستگی زانو
استراحت، استفاده از یخ، استفاده از داروهای ضد التهابی و ضد درد اقدامات اولبه برای درمان شکستگی زانو هستند.درمان های بعدی شامل استفاده از آتل یا گچ می شود که زیر نظر متخصص انجام خواهد شد.
بله- احتمال دارد بتوانید با زانوی شکسته راه بروید ولی به دلیل سلامت زانو باید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. البته شکستگی قطعا بر توانایی راست و خم کردن زانوی شما تاثیر خواهد گذاشت.
بله- از درمان های غیر جراحی هم برای درمان استفاده می شود که البته بسته به نظر پزشک باید انجام شود.
در نهایت….
شکستگی زانو یک آسیب جدی است که میتواند عملکرد مفصل زانو را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. درمان مناسب شامل تثبیت استخوانها، گچگیری یا جراحی و مراقبتهای پس از آن است. فیزیوتراپی و توانبخشی پس از بهبود شکستگی نقش کلیدی در بازگرداندن حرکت و قدرت مفصل دارند.در انتها رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک و پیگیری منظم، از عوارض جلوگیری کرده و به بهبود کامل زانو کمک میکند.
دکتر محمد علی قاسمی، متخصص جراحی استخوان و مفاصل، جراح هیپ و لگن و تعویض مفصل هستند. ایشان بورد تخصصی ارتوپدی خود را از دانشگاه علوم پزشکی شیراز و فوق تخصص جراحی لگن و تعویض مفصل خود را از دانشگاه علوم پزشکی تهران و زوریخ سویس اخذ نموده اند. دکتر قاسمی دوره های فلوشیپ ارتروپلاستی و ارتروسکوپی هیپ را در در دانشگاه Gratz اتریش، هامبورگ المان، و دانشگاه زوریخ سویس گذرانیده اند. ایشان فلوشیپ درمان های نگهدارنده هیپ خود را تحت نظر پروفسور گانز، از معروفترین جراحان ارتوپدی دنیا در سویس گذرانیده اند. دکتر محمد علی قاسمی عضو انجمن جراحان زانو و لگن امریکا، انجمن جراحان ارتوپدی امریکا و انجمن هیپ اروپا و انجمن جراحان مفصل ران ایران هستند.
0 Comments